kendi oturduğu evden başka evi olan kimselerin en sevdiği şey, oturmadığı bu evi kiraya verip her ay düzenli olarak kira almaktır. bir ev sahibinin en sevdiği şey, evine bakan ve kiralarını düzenli ödeyen bir kiracı bulmaktır. düzenli ev kirasını ödeyen, sorumluluk sahibi olan kiracı, bazı ev sahipleri tarafından ödüllendirilir; ya zam yapılmaz, ya da emsal evler gibi kira istenmez; istenen kira miktarı, emsal evlere göre bir miktar daha düşük olur. mantık ise şu şekilde işler; az alayım ama her ay alayım, başım ağrımasın.
evin kiraya vermeden önce ne yapmak lazım ?
malum türkiye’de yaşıyoruz; memleketten insanın başına her şey gelebilir, evinizi kiraya verdiğiniz insanla sorun yaşayabilirsiniz. kiracınız size kirasını ödemediği gibi birde sizin evinizde geniş geniş yaşayarak büsbütün canınızı sıkar. hatta bazı istenmeyen durumda meydana gelir ve taraflar birbirlerini öldürmeye kadar gidebilirler ya da yaşanan süreç, cezaevinde son bulur. işte başınıza bu türden belaların gelmemesi için hem hukuki anlamda hem de kendinizin alacağı bazı önlemler vardır.
ne gibi önlemler alınmalıdır, evi emlakçıya vermek mantıklı mıdır ?
ilk önce yapılması gereken iş, evi kiralayacak olan kişinin “nasıl biri” olduğudur ? en önemli ayrıntı budur. evi kiralayacak olan kişi serserinin tekiyse ileride başınıza bela açması, dertsiz başınızı derde sokması kaçınılmaz bir sondur. demek ki evi kiraya vermeden önce evi kiralayacak olan kişinin mal sahibinde güven oluşturması gerekiyor. ve demek ki evi emlakçıya vermek, emlakçı vasıtasıyla kiracı bulmak yanlış. neden mi ? çünkü emlakçı kiraya verdiği evden alacak olduğu komisiyona bakar, emlakçının tek derdi alacak olduğu komisiyondur. (bütün emlakçılar için aynı şeyi söylemek tabi ki saçma) evi kiralayacak kişinin ahlaki yapısı, karakteri, kişiliği, kiralarını düzenli ödeyip ödemeyeceği hususunda verdiği intiba emlakçının ilgi alanına girmez; bu türden soruların cevapları mal sahibini alakadar eder.
diyelim ki evinizi kiralaması için bir emlakçıyla anlaştınız. emlakçıya evinizin anahtarını da teslim ettiniz. bu durumda emlakçıya şunu kesinlikle şart koşun: “bulduğun kirayıcı gözüm tutmazsa evi kiraya vermem” emlakçı sizin şartlarınıza uyuyorsa emlakçıya evinizi kiralaması için verin, yoksa muhatap bile olmayın. emlakçı, evinizi kiraya verdikten sonra işine bakacak dolayısıyla parasını cebine yerleştirdikten sonra ortadan kaybolacak ama siz evi kiralayan kişiyle sürekli muhatap olacaksınız.
evi kiralayan kişiyle biraz sohbet edin, ona zor sorular sorun, tahammül noktasını test edin. daha önce nerede kirada oturduğunu, neden oturduğu evi boşaltıp kiraya çıktığını sorun, düzenli bir işi olup olmadığını öğrenin. en önemli ayrıntı ise; daha önce kiracı olarak oturduğu evin sahibi ile kontak kurun, daha önceki ev sahibine evden neden ayrıldığını sorun. düzenli bir işi olduğunu söylüyorsa çalıştığı yere hiç üşenmeden gidin ve bahsettiği yerde çalışıp çalışmadığını kontrol edin. hatta imkanınız varsa, iş yerinde bulunan insanlara kiracınız olacak kişi hakkında sorular sorun… diyelim ki yapmış olduğunuz bu küçük araştırma kiracınızın kulağına gitti ve bundan rahatsız oldu; evi ona kiralamaktan derhal vazgeçin ! düzgün bir insan, kirasını zamanında ödemekten korkmayan bir kişi yapılan bu minik araştırmadan rahatsız olmaz hatta hoşuna bile gitmesi gerekir.
kiracınıza evi ne kadar süre kiralayacağını sorun ve vaktinden önce çıkarsa depozitosunun yanacağını, geri verilmeyeceğini söyleyin. kira kontratına bu maddeleri teker teker yazın.
şu çok önemli, düzenli bir işi olan kiracı, kirasını elinden geldiği kadar düzgün ödemeye gayret eder. ama işi olmayan ya da düzensiz geliri sahibi olan bir kimse kira günü geldiğinde kirasını geciktirebilir. bütün bunları bilirseniz kira zamanı süprizler yaşamazsınız.
kiracı kirasını tabi ki 3,5 gün geciktirebilir. sonuçta hepimiz insanız ve düşmez kalkmaz sadece Allahtır. ancak bu durumu size haber vermesi gerekir, kiracı kirasını gününde ödeyemeyeceğini, bir kaç gün sonra ödeyeceğini söylemelidir.
yaşadığımız şu zaman diliminde kimsenin kimseye güveni kalmadığı için işler eskisi gibi sağlıklı yürümüyor. önceden söz senetti, şimdi senedin bile bir kıymeti kalmadı. şu zamanda evi kiraya vermek kız vermek gibi zor bir iş haline dönüştü.
yukarıda sıralamaya çalıştığım ayrıntılar, işin hukuki boyutuyla ilgili olmayan kısımlarıdır. ama birde işin hukuk-mahkeme kısmını alakadar eden detayları vardır ki, isterseniz birazda onlardan söz edelim.
kendinizi hukuki olarak nasıl garantiye alın
kendinizi hukuki olarak garantiye almak için yapmanız gereken en önemli şey, bir kira kontratı hazırlamaktır. kira kontratı iki nüsha olarak hazırlanır, iki tarafa da birer adet imzalanmış şekliyle teslim edilir. kira kontratına ek madde koyabilirsiniz. mesela şöyle bir ek madde yazabilirsiniz:
“kiracı, kirayı ödeme gününden itibaren en fazla 3 gün geçirebilir. üç günün sonunda 5 iş günü içerisinde evi hiç bir şart ve koşul aramaksızın derhal boşaltmayı taahhüt ve garanti eder”
kira sözleşmesinde dikkat edilmesi gereken belli başlı ayrıntılar ise şu şekildedir:
- kira kontratını imzaladığınız kişinin bilgilerinin doğruluğunu mutlaka kontrol edin. mümkünse, kira sözleşmesi yapıldığında her iki taraf da örnek olarak kalması için kontratın fotoğrafını çekin.
- kira artışının hangi dönemlerde yapılacağı ve ne tutarda artış sağlanacağını açıkça belirtin.
- kira sözleşmesinde kiracının ve sizin ad soyad ve TC kimlik numarası gibi bilgilerin doğru ve eksiksiz olarak yazıldığına dikkat edin.
- kontratı kiracıyla birlikte ve varsa kefiller huzurunda imzalayın. ayrıca kira sözleşmesinin her sayfasının imzalanmasına da dikkat edin.
- kira bedellerinin, hangi banka hesabınıza ve hangi tarihler arasında ödeneceği net bir şekilde sözleşmede belirterek, banka hesabınıza “kira bedeli” olarak gönderilmesi gerektiğini belirtin.
- konutun o kişiye verildiğini, başka kimseye verilmemesi gerektiği hususunu belirtin. (bu çok önemli)
- depozito alıyorsanız ne için aldığınızı ve hangi şartlarda geri vereceğinizi yazın.
- kiralanan evin hangi koşullarda teslim edildiğini ve demirbaşların halihazırdaki durumlarını anlatan bir madde ekleyin
etiketler: kiracım kirasını ödemiyor